1662
Metaforlu anlatım demek; hikaye, benzetme, fıkra, masal, şiir, şarkı sözleri, film replikleri, alıntılar, abartma ekleyerek konuşmak demektir. Bu sayede farklı bakış açılarına vesile olacak şekilde konuşulmuş olur. Metafor kullanmak akılda kalıcı konuşmaktır. Metaforlar ne kadar akılda kalırsa, ne kadar duygulara hitap ederse o kadar motive edici olur. İyi bir metafor yüzlerce kelimeden daha değerlidir. Metaforlarda ayrıntı da bu yüzden yoktur. İyi bir metafor, kolayca zihnimizin dağılmasına neden olabilir. İyi bir metafor iyi sonuç demektir. Metaforlar, basit görünse de derin anlamlar barındırır. Bazı atasözleri de çok güçlü metaforlardır. İş dünyası da güçlü metaforlar kullanır: “Satış kralı” “Pazar elimizde” vs…
Metafor ve hikayeli anlatımlar, kişilerin durumlarını değiştirmek için de kullanılabilir. Metaforlar tepki vermek için kullanıldığında etkili sonuçlar verirler. Kimse nutuk dinlemek istemez. İnsanlar nutuk dinlemeye meraklı değildir. Ancak herkes hikayeleri sever. Yalnız sürekli hikayeler anlatılmasını da sevmezler. Doğru yerde, doğru zamanda ve kıvamında olması yeterlidir. Metaforlar, kelimelerden daha büyük güç ve anlam taşırlar. Genellikle sembollerle ifade edilirler. Sembol ve işaretlere yüklediğimiz anlamlar derin etki bırakır. İşte bu anlamlar, bir kavramı başka bir şeye benzeterek ifade ettiğimiz her şey metafordur.
Metaforlar tek başlarına bir anlam barındırmayabilirler. Her insan farklı anlayabilir hatta farklı yorumlayabilir. Diyelim ki, hikaye kullanarak metafor oluşturmak istediniz. Bunu yaparken, karşınızdaki kişiye iletişimizle mutlaka yol göstermeli ve sizin istediğiniz sonuca varmasını sağlamalısınız. Metaforlar yardımı ile hedeflediğimiz, kişilerin zihinlerinde derinlere ulaşmak ve vermek istediğimiz mesajı hislerle birlikte derinlere bırakmaktır. Kişinin kendi içsel kaynaklarının bu mesajı daha kolay kabul etmesini sağlamak ve bir anlamda hedefimize ulaşmamızı sağlar.
Metaforlu anlatım dolaylı yoldan anlatımı da sağladığı için, olayları ve anlatılanları kişiselleştirmeden mesajın kaynağa iletilmesini sağlar. Bu sayede de, bilincin direncini kırar ve bilinçaltının ikna edilebilmesinin yolunu açar. Metaforlar aslında sağ beyin ile ilgilidir. Yani, duyusal anlatım için etkili bir araçtır. Benzetmeler, hikayeler, kıyaslamalar metaforlu anlatıma girer. Dil bu bağlamda en iyi metaforlardan biridir. Çünkü söylenilen bir söz, farklı anlamlar taşıyabilir. Metafor kullanmak dilinize zenginlik kazandırır.
İyi bir trans çalışmasında, az çalışma ve çok başarılı sonuç olmalıdır. Ne kadar yerinde metafor kullanılırsa o kadar etkin sonuçlar alınır. İyi bir hikaye ve küçük bir anı anlatmak, kişilerin durumlarının hemen değişmesine neden olabilir. Davranışsal finans alanında tezimi yazarken şunu fark etmiştim. “ekonomi ve finans alanında pek çok sözcük fizikten alınmıştı. Fizik çok fazla üzerinde eğitim aldığım bir alan değildi. Ama şunu net bir şekilde anlamıştım. : “Her şey birbirine bağlıydı ve her şey evrenin yasalarına bağlıydı. Ölü kediyi bile belli bir yükseklikten attığında yerden sekiyordu.”
Her metafor güçlendirir ve sınırlar. Düşüncelerimiz, eylemlerimiz, geribildirimlerimiz kısaca her şey üzerinde etki yaparlar. Bu yüzden kullandığımız metaforlara çok dikkat etmemiz gerekir. Metaforlarımızı bilinçli ve dikkatli seçmemiz gerekir. Oysa zihnimizdeki pek çok metafor bilinçsiz bir şekilde seçilmiştir.
“Borç yiğidin kamçısıdır.”
“10 numara adam”
“Batan geminin malları”
Alıştırma:
Kullandığınız metaforları tespit etmeye çalışın. Değiştirmek istediklerinizle ilgili bir araştırma yapın. Hangi metaforları tercih etmelisiniz ve yeni metaforlarınız neler olacak?